Masz te objawy? To może oznaczać nadużywanie leków! Uważaj, czym się leczysz!

Szczególnie widocznym problemem nadużywania leków jest sytuacja seniorów. Należą oni do grupy pacjentów, w której konieczne jest branie wielu leków na kilka współwystępujących schorzeń. Na szczęście grupa ta jest również często obecna u specjalistów, którzy uwzględniają wszystkie leki brane przez pacjenta. Problem pojawia się w szczególności wtedy, gdy leczony przestaje stosować się do zaleceń lekarskich lub bierze dodatkowe leki na własną rękę.

Podczas przyjmowania leków mogą pojawić się efekty uboczne. Tych chcemy pozbyć się na różnorodne sposoby. Jednym z większych problemów jest próba leczenia skutków leków poprzez przyjmowanie... innych leków. Jest to błędne koło prowadzące do pogłębienia się problemów zdrowotnych. Co więcej, pojawienie się jakichkolwiek powikłań powinno być leczone poprzez konsultacje z lekarzem. Niektóre z powikłań mogą bowiem przerodzić się w stany zagrażające życiu.

Ryzyko pojawienia się niepożądanej reakcji wzrasta wraz z wiekiem pacjenta. Jest to powiązane z szeregiem zmian w organizmie, które sprawiają, że organizm jest bardziej narażony na złe skutki leków. Jednocześnie gorzej działają nerki i wątroba, więc leki są wolniej wydalane przez organizm. Oczywiście, ludzie młodsi również mogą mieć podwyższone ryzyko pojawienia się niepożądanych reakcji po przejęciu lekarstw - wiele zależy od indywidualnych cech organizmu, problemów zdrowotnych itp.

Nieraz mówi się o "modzie" na przyjmowanie leków. Niestety, coraz częściej są one brane przy każdej okazji, przy dowolnym problemie zdrowotnym. Szacuje się, że ryzyko problemów z nadużywaniem leków zwiększa się wraz z ilością przyjmowanych preparatów. Jak to wygląda w przypadku różnych liczb leków przyjmowanych danego dnia?

• 5 leków dziennie - ryzyko wystąpienia działań niepożądanych wynosi około 4%;
• 6-10 leków dziennie - ryzyko wystąpienia działań niepożądanych wynosi około 10%;
• 11-15 leków dziennie - ryzyko wystąpienia działań niepożądanych wynosi około 28%;
• Więcej niż 15 leków dziennie - ryzyko wystąpienia działań niepożądanych wynosi już ponad 54%

Wśród najpopularniejszych leków wyróżnia się m.in. leki nasenne, środki przeczyszczające oraz niesteroidowe leki przeciwzapalne. W tym ostatnim przypadku problemem staje się problem z kontrolowaniem nadciśnienia tętniczego. Z zasady nie wolno łączyć leków, które mają działanie uspokajające - a już na pewno nie wolno tego robić bez konsultacji z lekarzem! Takie połączenia często wpływają negatywnie na nasze funkcje poznawcze. Podobnie część leków na przeziębienie wpływa depresyjne, zaburza mechanizm trzymania moczu oraz wpływa źle na pamięć.

Decyzje o tym, jakie leki mogą być przyjmowane i w jakich warunkach, powinno się zostawić lekarzowi specjaliście. W przypadku osób starszych najlepiej udać się do geriatry. Zwykle jednak wystarczy wizyta u lekarza pierwszego kontaktu. Każdorazowo lekarz powinien otrzymać od nas listę przyjmowanych leków!

Po czym poznamy, że mogliśmy nadużyć leków? Eksperci z NFZ wskazują na następujące działania niepożądane, które najczęściej są związane m.in. ze stosowaniem środków przeczyszczających, niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi, lekami nasennymi oraz uspokajającymi, lekami psychotropowymi oraz lekami sercowo-naczyniowymi:

• Odwodnienie;
• Zaburzenia elektrolitów;
• Hipotonia ortostatyczna;
• Niewydolność nerek;
• Upadki;
• Osłabienie;
• Zaburzenia przewodu pokarmowego;
• Obniżenie funkcji poznawczych.

Podstawą unikania działań niepożądanych jest możliwie najpełniejsze ograniczenie liczby przyjmowanych leków. Jak zostało to zaznaczone wcześniej - każdy kolejny lek na liście zwiększa ryzyko powikłań polekowych. Co więcej, warto skupiać się na podawaniu leku w jednej dawce, nie zaś w rozbijaniu na kilka. Dobrze też przyjmować je o różnych porach. Wszystko to jednak musi być ustalone z lekarzem. Dlatego też przyjmowanie dodatkowych leków np. na ból głowy musi stanowić ostateczność, nie zaś pierwsze nasze działanie.