Wtyk amerykański. Wielki pluskwiak atakuje domy Lubuszan. Jest go mnóstwo. - Czy jest niebezpieczny? - pytają Czytelnicy

Wtyk amerykański ma około 1,5 - 2 cm. Brązową lub czarną głowę, zauważyć można na niej czerwono-żółte podłużne smugi. Na brązowożółtych pokrywach skrzydłowych dostrzega się ułożony z jasnych linii deseń w kształcie litery „H”. Ma kłujkę i budowę ciała przypominające nieco pluskwiaki z rodziny zajadkowatych, które będąc drapieżnikami, potrafią boleśnie ukłuć przy nieopatrznym łapaniu w rękę. Wydziela również substancję obronną o dość gorzkawym zapachu, niekiedy uzupełnionym o słodką lub cytrusowa nutę. Ostatnio zainteresowało się nim sporo zielonogórzan. O ich obecności poinformowali nas także mieszkańcy Nowej Soli, Gorzowa Wlkp. i Żar. - To jakaś plaga. Jest ich wszędzie pełno – alarmują.

Okazuje się, że chodzi o pluskwiaka, a dokładniej o wtyka amerykańskiego. Leptoglossus occidentalis to owad, który naturalnie występuje w Ameryce Północnej. Jest zaliczany do pluskwiaków różnoskrzydłych, rodziny wtykowatych, reprezentowanych przez roślinożerców, takich jak rodzimy z kolei wtyk straszyk (Coreus marginatus). Po raz pierwszy stwierdzono wtyka amerykańskiego we Wrocławiu i w Małopolsce w 2007 roku. W kolejnych latach rozprzestrzenił się w całym kraju. Skąd wziął się u nas? – To przybysz zza oceanu. Gatunki inwazyjne pojawiły się u nas z winy człowieka. Zostały przywiezione m.in. z sadzonkami drzew – mówi dr Sebastian Pilichowski, biolog z Zielonej Góry.

Pluskwiak zaskoczył wielu mieszkańców. Nie jest dobrze znany i jego dość nietypowy widok może zaniepokoić. Jednak, jak zauważa S. Pilichowski, wtyk nie pojawił się wczoraj. - W zeszłym roku również otrzymywałem mnóstwo pytań i zdjęć z pytaniem „co to jest?” – przyznaje biolog.

- Wtyki amerykańskie wchodzą od kilku dni do naszych domów. Są wszędzie. Na balkonach, ścianach, oknach. Wchodzą do lodówki, szaf, a nawet chowają się w sypialni... - Lubuszanie opisują, że znajdują wtyki w pokojach, kuchni, na podłodze.

Te pluskwiaki właśnie jesienią szukają schronienia. Miejsca, gdzie będą mogły przetrwać zimę. Upodobały sobie szczególnie budynki i nasze mieszkania. Wybierają ciepłe zakamarki. Podobnie jak biedronki azjatyckie, niektóre muchy czy pająki.

– Zazwyczaj owady szukają niewidocznych miejsc jak na przykład szczeliny w oknach. Nie wchodzą do naszych mieszkań po to, aby zrobić nam krzywdę. Jesienią wchodzą w stan spoczynku. Chcą zrobić coś dla siebie, schronić się. Często w piwnicach spotkać można także motyle (rusałki pawik). Chcą w chłodnym ciemnym miejscu przeczekać zimowy okres. Jeśli w środku zimy wybudzą się, zazwyczaj skazane są na śmierć – zauważa biolog.

• Czytaj również: Wtyk amerykański znowu zaatakował w Lubuskiem. Wielki pluskwiak pojawił się w mieszkaniach. Czy jest niebezpieczny?

Część gatunków zimuje w postaci dorosłej, a część w postaci jaja czy larwy, w tym poczwarki. Ich aktywność jesienią jest obniżona, co pozwala im przetrwać. Ciekawym przykładem mogą być mrówki, które zimę spędzają w gromadzie. Czasem próbują „odwiedzić nasze mieszkania”, a wyprosić je jest naprawdę trudno, aczkolwiek należy mieć świadomość, że do domów wchodzą zazwyczaj ciepłolubne gatunki, które nie są w stanie przetrwać polskiej zimy.

Czy pluskwiaki wtyki amerykańskie są szkodliwe?

- Można znaleźć informacje, że przy chwytaniu będzie próbował ukłuć, ale w przeciwieństwie do podobnych mu zajadkowatych, wtyki nie posiadają jadu oraz są przystosowane do wysysania soków roślinnych. Wobec powyższego ich ukłucie nie zagraża człowiekowi – przyznaje biolog.

Owady, które zimują w naszych domach:

• muchy
• osy
• wtyk amerykański
• ściga dębowa
• biedronka azjatycka

Pierwsza reakcja na dość nietypowego owada zazwyczaj jest jedna. Panika. Pojawia się pytanie – czy jest on niebezpieczny? Biolodzy uspokajają, wtyk amerykański nie zrobi nikomu krzywdy. Pluskwiak może wystraszyć swoim wyglądem i rozmiarem, ale nic poza tym. - Można znaleźć informacje, że przy chwytaniu będzie próbował ukłuć, ale w przeciwieństwie do podobnych mu zajadkowatych, wtyki nie posiadają jadu oraz są przystosowane do wysysania soków roślinnych. Wobec powyższego ich ukłucie nie zagraża człowiekowi – przyznaje biolog.

– W swoim naturalnym środowisku jest uważany za szkodnika, którego znaczenie nabiera na sile, gdy pojawia się masowo np. w szkółkach drzew iglastych. Żeruje najczęściej na sosnach. Wysysa z zielonych szyszek i igieł soki, prowadząc do ich degeneracji. Jest gatunkiem inwazyjnym w Europie i może wyrządzić sporo szkód, ale nie w mieszkaniach. Jako gatunek inwazyjny może okazać się szkodliwy dla rodzimej flory, szczególnie że w Polsce głównym gatunkiem lasotwórczym jest sosna zwyczajna, która nadal powszechnie króluje w wielkoobszarowych monokulturach (uprawach jednogatunkowych) – dodaje Sebastian Pilichowski.

Inaczej sprawa wygląda z biedronkami azjatyckimi (Harmonia axyridis), które też chcą stać się naszymi współlokatorami właśnie jesienią. Owady te mogą być uciążliwe. Mogą też ugryźć. A wtedy wydzielają płyny obronne, zawierające alergeny, dwa główne to Har a 1 i Har a 2, powodujące alergiczny nieżyt nosa, astmę, pokrzywkę czy zapalenie spojówek i obrzęk naczyniowy. Miejsce, w które ugryzie nas biedronka, może zrobić się czerwone. Biedronki azjatyckie są niebezpieczne dla alergików, niezależnie od płci i w różnym wieku. Alergia na biedronkę pojawia się najczęściej jesienią, z uwagi na ich gromadne zimowanie i występowanie w naszych domach. Z racji powszechności ich występowania, proponuje się, aby w testach alergicznych sprawdzać również wrażliwość na alergeny tej biedronki, obok roztoczy kurzu domowego czy sierści kota.

Co zrobić, gdy znajdziesz wtyka amerykańskiego w domu? Jest kilka opcji. Każdy powinien na początku pamiętać jednak o tym, że jest to zwierzę, a decyzję podjąć, oceniając sytuację. Niektórzy atakują od razu papciem, ale można przecież wynieść owada na zewnątrz albo pozostawić - niech przezimuje. Nie czyńmy za wszelką cenę z naszych domów sterylnych stref pozornego komfortu, oddalającego nas stale od tego, co żyje na zewnątrz.

Jedną ze sprawdzonych metod jest zabezpieczenie okna w moskitierę. Producenci oferują nam kilka rodzajów moskitier: ramowe, rolowane czy otwierane. Mogą być wykonywane z bawełny, polietylenu, poliestru, oraz z nylonu. Najczęściej wykorzystywanym rodzajem moskitier są siatki, które nakłada się na specjalne pasy z rzepami, które przyklejone są do ramy okiennej .

WIDEO: Uwaga na użądlenia! Objawy bywają mylące. "Czasem występuje ból brzucha i wymioty"